تفاوت فاضلاب و پساب چیست؟
آب یکی از منابع حیاتی برای زندگی است. اما هر روز مقادیر زیادی از آب توسط انسان ها، صنایع، کشاورزان و دیگران مصرف و آلوده میشود. آلودگی آب نه تنها به سلامت انسان ها و حیوانات آسیب میرساند، بلکه به تعادل زیست بوم نیز تهدید جدی ایجاد می کند. برای حفظ منابع آب و جلوگیری از آلودگی بیشتر، لازم است که آب های استفاده شده را جمع آوری، تصفیه و بازیافت کنیم.
اما آب های استفاده شده همگی یکسان نیستند. بسته به منشأ، خصوصیات و کاربردهای آن ها، ممکن است با نام های مختلف شناخته شوند. دو نام رایج برای آب های استفاده شده فاضلاب و پساب هستند. این دو نام گاهی به جای یکدیگر به کار میروند، اما در حقیقت تفاوت های مهم و قابل توجهی دارند. در این مقاله قصد داریم تفاوت فاضلاب و پساب را به شما توضیح دهیم.
فاضلاب چیست؟
فاضلاب به تمام آبهای حاصل از مصارف انسان، صنعت، کشاورزی، شیرابه و … گفته می شود. فاضلاب شامل مواد آلی و معدنی، باکتری ها، ویروس ها، فلزات سنگین، رنگ ها، روغن ها و غیره است که به آب اضافه شده اند. فاضلاب معمولاً بوی بد، رنگ تیره و طعم تلخ دارد. فاضلاب اگر بدون تصفیه در محیط زیست دفع شود، میتواند منشأ بسیاری از بیماری ها و آسیب های زیست محیطی باشد.
فاضلاب معمولاً از طریق یک سامانه جا به جایی زیرزمینی به نام مجرای فاضلاب از منشأ خود به یک نقطه برای تصفیه یا دفع نهایی منتقل می شود. مجرای فاضلاب ممکن است شامل لوله ها، پمپ ها، غربال ها، کانال ها و … باشد. فاضلاب ورودی به یک تصفیه خانه نامیده می شود. در تصفیه خانه، فاضلاب از طریق فرآیندهای فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی تصفیه می شود. فاضلاب تصفیه شده یا پساب خروجی تصفیه خانه نامیده می شود.
پساب چیست؟
پساب به آب حاصل از تصفیه فاضلاب گفته می شود. پساب حاوی مقادیر کمتر و کنترل شده ای از آلاینده ها است که قابل بازگشت به چرخه آب است. پساب معمولاً رنگ شفاف یا کم رنگ، بو و طعم کمتر و خواص شیمیایی بهتر دارد. پساب اگر با استانداردهای محیط زیست سازگار باشد، ممکن است به رودخانه ها، دریاچه ها، خاک یا حتی منابع آب شیرین دفع شود.
پساب همچنین به آب خروجی استفاده شده در صنعت گفته میشود. پساب صنعتی ممکن است حاوی مواد شوینده، حلال ها، اسیدها، باز ها و … باشد.
تصفیه فاضلاب صنعتی
همانطور که گفتیم، فاضلاب و پساب در صنعت دارای تفاوت هایی هستند. فاضلاب صنعتی حاوی آلودگی های مختلفی است که بستگی به نوع فعالیت صنعتی دارد. برای مثال، فاضلاب صنایع غذایی، داروسازی، نساجی، رنگ، فولاد و غیره ممکن است شامل مواد آلی، فلزات سنگین، روغن ها، رنگ ها، اسیدها و بازها و … باشد. این آلودگی ها میتوانند به سلامت انسان ها و حیات دیگر موجودات آسیب برسانند و تعادل زیست بوم را تهدید کند.
برای جلوگیری از این آسیب ها، لازم است که فاضلاب صنعتی را قبل از دفع یا بازگشت به چرخه آب تصفیه کنیم. برای این منظور، از کارخانه تصفیه فاضلاب صنعتی یا سیستم های تصفیه استفاده میشود. سیستم های تصفیه شامل سطوح مختلف تصفیه است که شامل فرآیندهای فیزیکی، شیمیایی، بیولوژیکی و غشایی برای جداسازی و حذف آلودگی ها از فاضلاب هستند.
پساب صنعتی حاصل از تصفیه فاضلاب صنعتی حاوی مقادیر کمتر و کنترل شده ای از آلودگی ها است که قابل بازگشت به چرخه آب است.
مزایای تصفیه فاضلاب صنعتی
تصفیه فاضلاب صنعتی علاوه بر حفظ محیط زیست از آلودگی، مزایای دیگری نیز برای صنایع و جامعه دارد. در زیر به چند مورد از این مزایا اشاره میکنیم:
کاهش مصرف آب شیرین در صنایع
با تصفیه فاضلاب صنعتی و بازگشت آن به چرخه آب، میتوان مقدار قابل توجهی از آب شیرین را صرفه جویی کرد. این امر به کاهش هزینه های برداشت آب و حفظ منابع آبی کمک میکند.
انطباق با استانداردهای زیست محیطی
با تصفیه فاضلاب صنعتی، مقادیر آلودگی در خروجی به حدود قانونی کاهش مییابد و احتمال جریمه یا تعلیق فعالیت صنعت کمتر میشود. همچنین، تصفیه فاضلاب صنعتی باعث افزایش اعتبار و شهرت صنعت در جامعه و بازار می شود.
افزایش امکان استفاده مجدد از پساب
با تصفیه فاضلاب صنعتی، کیفیت پساب به حدود قابل قبول برای استفاده مجدد در فرآیندهای خود صنعت یا در کاربردهای دیگر مانند کشاورزی، شستشو و … رسیده و هزینه های خرید آب جدید را کاهش میدهد.
کاهش تولید لجن و هزینه های دفع آن
با تصفیه فاضلاب صنعتی، مقدار لجن تولید شده در فرآیندهای بخش بالادست کمتر شده و هزینه های جمع آوری، حمل، دفع یا بازگشت آن به کارخانه کاهش می یابد.